Amasya’da Endemik Bitkinin Yeni Yaşam Alanı Keşfi ve Taşınması

Amasya bölgesinde ilk kez 1889 yılında Bornmüller tarafından toplanan ve 1894 yılında “Alkanna haussknechtii Bornm” olarak bilim dünyasına tanıtılan, nadir ve endemik bir bitki olan “bağ havacivası”, baraj inşaatı nedeniyle sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Bu nedenle, bitkiyi koruma ve yaşama alanını çoğaltma çalışmaları kapsamında yeni bir bölgeye nakledecek adımlar atıldı.

2017 yılında, Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi kapsamında, Amasya Üniversitesi araştırmacıları ve Doğa Koruma ve Milli Parklar ekipleri, bahsi geçen türü yeniden tespit etti ve kayıt altına aldı. Bu süreçte, baraj sularının tehdit oluşturmaması için örnekleri daha yüksek noktalara taşıyarak, doğal yaşam alanını güvence altına almaya çalıştılar.

Koruma ve Nakil Çalışmaları

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından paylaşılan bilgilere göre, türün beyaz ve sarı çiçekleriyle dikkat çeken özellikleri göz önüne alınarak, “Baraj gölü inşaatı nedeniyle su altında kalma riski taşıyan bu endemik tür, özenle alınarak doğasına en uygun yeni yaşam alanına taşındı.” Ayrıca, bölgedeki çalışmaların yalnızca bu bölgede yetişen tür için sürdürüldüğü bildirildi. Bu çabaların amacı, türün doğal yaşam alanını korumak ve gelecekte sürdürülebilirliğini sağlamak.

Türün Durumu ve Koruma Önlemleri

Amasya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Yıldırım, “Bağ havacivası, kritik bir seviyededir ve yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır”. Dr. Yıldırım, bölgeden alınan toprak ve bitki örneklerini daha yüksek noktalara taşıdıklarını ve yeni alanlarda gözetim altında tutmaya devam ettiklerini belirtti. Ayrıca, kuraklık ve diğer iklim etkenleri nedeniyle popülasyonun azaldığını ve 2024 verilerine göre, mevcut 300 bireyden sayının biraz daha artmasını beklediklerini vurguladı. Son olarak, yüksek yağışlar olursa, türün durumu ile ilgili umutların güçleneceğine değindi.